Vroeger was niet alles beter. Ook toen waren er criminelen die inbraken, moordden en andere misdaden begingen. Wel hingen er vroeger nog touwtjes uit de brievenbus. Voor wie niet precies weet waar dit over gaat: dit komt uit een anekdote van schrijver Jan Terlouws. In zijn jeugd hadden gezinnen vaak een touwtje uit de brievenbus hangen waarmee iedereen de deur kon openen. Nu zie je dat nergens meer, en dat zegt iets volgens Terlouw. Hij heeft een punt. Hoewel Nederland niet onveiliger is geworden sinds de jaren '50 (Toen Jan Terlouw jong was), is onze samenleving wel ingrijpend veranderd. Het verdwijnen van het touwtje uit de brievenbus is hier een symptoom van.
Onze wereld is groter geworden
Toen Jan Terlouw jong was, was de wereld voor veel mensen nog comfortabel (of beklemmend, het is maar net hoe je ernaar kijkt) klein. Het leven was voorspelbaar. De kans was groot dat je werd geboren in een gezin dat al generaties lang in dezelfde regio woonde. Iedereen kende elkaar en daardoor was de sociale controle groot. De mensen wisten wie er wel en niet bij hun gemeenschap hoorde. De kans was groot dat je tijdens je puberjaren opeens zag dat het buurmeisje of de buurjongen naar je stond te knipogen. Nou, en als dat een beetje een fatsoenlijke knaap of meid was, dan werd je een stel. Je ging samenwonen in een huis in de buurt, of je nam het huis van de ouders over zodra zij stierven (in 1950 hoefde je daar nog niet zo lang op te wachten). In deze wereld zijn touwtjes uit de brievenbus een passend fenomeen.
Terug naar het heden
De wereld van nu is totaal anders. Ik denk dat het in vele opzichten een betere wereld is, alleen al omdat er nu bijvoorbeeld niemand meer doodgaat aan tuberculose. Ook heb je meer mogelijkheden om zelf te kiezen welk leven je wil. Je kan wonen waar je wil, je kunt trouwen met wie je wil en als je niet te gekke ambities hebt, kun je meestal ook wel worden wat je wil. Jan Terlouw heeft echter gelijk dat niet alles beter is. Nu families niet meer hun hele leven op dezelfde plek wonen, daalt de sociale cohesie. Ik heb bijvoorbeeld nog nooit een echt gesprek met mijn buurman gevoerd. Dan laat je natuurlijk niet zomaar een touwtje meer uit je brievenbus hangen, waarmee iedereen naar binnen kan. Hoewel de wereld van nu niet onveiliger is dan vroeger, is het tegenwoordig niet de sociale cohesie die ons veilig houdt. Wel hebben we hier tegenwoordig camera beveiliging voor.
0 Comments